زمان تقریبی مطالعه: 4 دقیقه
 

عطیه عوفی






ابوالحسن عطیّة بن سعد عوفی۱۱۱قمحدث، مفسّر، فقیه و از شیعیان کوفه و اصحاب امام علی و امام باقر (علیهما‌السّلام) بود.


۱ - معرفی اجمالی



ابوالحسن عطیّة بن سعد بن جناده عوفی بکالی کوفی قیسی، در کوفه به دنیا آمد و از تیره هَمدان بود. امیرمومنان علی (علیه‌السّلام) او را عطیة الله (هدیه خدا) نامید. او از اصحاب امام علی و امام باقر (علیهما‌السّلام) بود و از افرادی چون ابن عباس، عبدالله بن عمر و ابوسعید خدری روایت نقل کرده است. عطیه فردی محدث، مفسّر، فقیه و از شیعیان کوفه به شمار می‌رفت. او قرآن را سه مرتبه به‌گونه تفسیر به ابن عباس عرضه داشت و هفتاد مرتبه نیز قرآن را نزد او قرائت کرد. کلبی گفته او را در زمینه تفسیر قرآن، حجت می‌دانست.
ابان بن تغلب، حسن بن عطیه کوفی و اعمش از جمله شاگردان وی به حساب می‌آیند. عطیه به همراه جابر اولین زائران امام حسین (علیه‌السّلام) بودند. وی در قیام عبدالرحمان بن اشعث علیه حجاج حضور داشت و پس از شکست این قیام به سرزمین فارس گریخت و در پی این واقعه به دستور حجاج و به دلیل خودداری از لعن علی بن ابی طالب (علیه‌السّلام) چهارصد ضربه تازیانه خورد و سر و محاسنش نیز تراشیده شد، سپس به خراسان رفت و در دوران عمر بن هبیره به عراق بازگشت و تا آخر عمر در کوفه به سر برد. از او تفسیری در پنج جزء بر جای مانده که طبری در تفسیر خود بسیار از آن نقل کرده است. عطیه در سال ۱۱۱ق در کوفه درگذشت. برخی نیز زمان فوتش را سال ۱۲۶ق آورده‌اند.
[۲۲] سزگین، فؤاد، تاریخ التراث العربی، ج۱، ق۱، ص۷۳.
[۲۶] قاضی طباطبایی، محمدعلی، تحقیق درباره اولین اربعین سیدالشهداء، ص۲۷۶.
[۲۷] امین، سید حسن، مستدرکات اعیان الشیعه، ج۱، ص۱۲۲.


۲ - پانویس


 
۱. ابن سعد، محمد، الطبقات الکبری، ج۶، ص۳۰۵.    
۲. شیخ طوسی، رجال الطوسی، ص۵۱.    
۳. ابن سعد، محمد، الطبقات الکبری، ج۶، ص۳۰۵.    
۴. شیخ طوسی، رجال الطوسی، ص۵۱.    
۵. شیخ طوسی، رجال الطوسی، ص۱۲۹.    
۶. ابن ابی حاتم رازی، عبدالرحمن بن محمد، الجرح و التعدیل، ج۶، ص۳۸۲.    
۷. نویهض، عادل، معجم المفسرین، ج۱، ص۳۴۷.    
۸. ابن قتیبه دینوری، عبدالله بن مسلم، المعارف، ص۵۱۸.    
۹. قمی، عباس، الکنی و الالقاب، ج۲، ص۴۸۹.    
۱۰. نویهض، عادل، معجم المفسرین، ج۱، ص۳۴۷.    
۱۱. مزی، یوسف بن عبدالرحمن، تهذیب الکمال، ج۲۰، ص۱۴۶.    
۱۲. قمی، عباس، الکنی و الالقاب، ج۲، ص۴۸۹.    
۱۳. ابن سعد، محمد، الطبقات الکبری، ج۶، ص۳۰۵.    
۱۴. قمی، عباس، الکنی و الالقاب، ج۲، ص۴۸۹.    
۱۵. نویهض، عادل، معجم المفسرین، ج۱، ص۳۴۷.    
۱۶. ابن سعد، محمد، الطبقات الکبری، ج۶، ص۳۰۵.    
۱۷. عصفری، خلیفة بن خیاط، تاریخ خلیفة بن خیاط، ص۲۷۷.    
۱۸. بخاری، محمد بن اسماعیل، التاریخ الکبیر، ج۷، ص۸.    
۱۹. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۷، ص۴۲۴.    
۲۰. استرآبادی، محمد بن علی، منهج المقال، ج۷، ص۲۶۲.    
۲۱. ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۲، ص۶۲.    
۲۲. سزگین، فؤاد، تاریخ التراث العربی، ج۱، ق۱، ص۷۳.
۲۳. مدرس تبریزی، محمدعلی، ریحانة الادب، ج۴، ص۲۱۸.    
۲۴. آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۴، ص۲۸۲.    
۲۵. زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۴، ص۲۳۷.    
۲۶. قاضی طباطبایی، محمدعلی، تحقیق درباره اولین اربعین سیدالشهداء، ص۲۷۶.
۲۷. امین، سید حسن، مستدرکات اعیان الشیعه، ج۱، ص۱۲۲.


۳ - منبع



• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، ج۱، ص۵۱۸، برگرفته از مقاله «عطیه عوفی».






آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.